Tranh chấp về đất đai là một trong những tranh chấp xảy ra phổ biến phức tạp và đa số các tranh chấp về đất đai phải giải quyết bằng con đường Tòa án. Một trong những biện pháp hữu hiệu để hạn chế các bên tranh chấp khởi kiện ra Tòa án để giải quyết tranh chấp đất đai là tăng cường công tác hòa giải ở cơ sở nhất là hòa giải tại Ủy ban nhân dân (UBND) xã, phường, thị trấn (gọi chung là UBND cấp xã). Trên thực tế hiện nay, vấn đề hòa giải tranh chấp đất đai gặp những vấn đề khó khăn do việc nắm bắt, áp dụng quy định pháp luật chưa đúng, tình trạng này đã dẫn đến thực trạng Ủy ban nhân dân cấp xã từ chối hòa giải tranh chấp đất đai.
Tranh chấp về đất đai là một trong những tranh chấp xảy ra phổ biến phức tạp và đa số các tranh chấp về đất đai phải giải quyết bằng con đường Tòa án. Một trong những biện pháp hữu hiệu để hạn chế các bên tranh chấp khởi kiện ra Tòa án để giải quyết tranh chấp đất đai là tăng cường công tác hòa giải ở cơ sở nhất là hòa giải tại Ủy ban nhân dân (UBND) xã, phường, thị trấn (gọi chung là UBND cấp xã). Trên thực tế hiện nay, vấn đề hòa giải tranh chấp đất đai gặp những vấn đề khó khăn do việc nắm bắt, áp dụng quy định pháp luật chưa đúng, tình trạng này đã dẫn đến thực trạng Ủy ban nhân dân cấp xã từ chối hòa giải tranh chấp đất đai.
Tranh chấp đất đai là việc hai hay nhiều bên tranh chấp quyền sử dụng đất
Việc hòa giải tranh chấp đất đai được quy định tại Điều 202 Luật Đất đai 2013. Cụ thể, tại khoản 1 Điều 202 quy định “1. Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải hoặc giải quyết tranh chấp đất đai thông qua hòa giải ở cơ sở.” Như vậy có thể thấy việc hòa giải tranh chấp đất đai tại cơ sở được nhà nước khuyến khích các bên hòa giải.
Tại khoản 2 Điều 202 quy định “2. Tranh chấp đất đai mà các bên tranh chấp không hòa giải được thì gửi đơn đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải.” Như vậy, một trong các bên có quyền gửi đơn đề nghị đến UBND cấp xã nơi có thửa đất tranh chấp đề nghị hòa giải theo quy định của pháp luật.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm tổ chức việc hòa giải tranh chấp đất đai tại địa phương mình; trong quá trình tổ chức thực hiện phải phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã và các tổ chức thành viên của Mặt trận, các tổ chức xã hội khác. Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân cấp xã được thực hiện trong thời hạn không quá 45 ngày, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai.
Như vậy, thủ tục hòa giải tranh chấp quyền sử dụng đất tại UBND cấp xã nơi có thửa đất tranh chấp làm một thủ tục bắt buộc trong quá trình giải quyết. Ủy ban nhân dân cấp xã hoàn toàn không có quyền được từ chối yêu cầu hòa giải tranh chấp đất đai. Đây là hành vi vi phạm pháp luật, khi UBND từ chối yêu cầu hòa giải tranh chấp đất đai thì hoàn toàn có thể thực hiện thủ tục khiếu nại đến Ủy ban nhân dân. Sau khi UBND cấp xã tiến hành hòa giải mà kết quả không thành thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết được quy định tại Điều 203 Luật Đất đai 2013 là UBND cấp có thẩm quyền hoặc khởi kiện vụ án tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền.
Khi các bên giải quyết tranh chấp tại Tòa án nhân dân cấp có thẩm quyền cần xác định trường hợp bắt buộc phải hòa giải tại UBND cấp xã là điều kiện bắt buộc trước khi tòa án thụ lý vụ án. Tại Điều 3 Nghị quyết số 04/2017/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn những tranh chấp ai là người có quyền sử dụng đất thì hòa giải tại UBND cấp xã là một điều kiện để thụ lý vụ án. Tuy nhiên, Đối với tranh chấp khác liên quan đến quyền sử dụng đất như: tranh chấp về giao dịch liên quan đến quyền sử dụng đất, tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất, chia tài sản chung của vợ chồng là quyền sử dụng đất,… thì thủ tục hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp không phải là điều kiện khởi kiện vụ án.
-S-
MỌI THẮC MẮC QUÝ KHÁCH HÀNG VUI LÒNG LIÊN HỆ TỚI:
HOTLINE: 03.2518.2518
FB: LUẬT SƯ THÀNH ĐẠT/ LUẬT VÌ CHÂN LÝ
ZALO: 03.2518.2518
ĐỊA CHỈ: CS1: PHÒNG 1936, TÒA HH4C, KHU ĐÔ THỊ LINH ĐÀM, HOÀNG MAI, HÀ NỘI.
CS2: PHÒNG 1810, TÒA HH1A, KHU ĐÔ THỊ LINH ĐÀM, HOÀNG MAI, HÀ NỘI.
XIN TRÂN TRỌNG CẢM ƠN!