Bị can là khái niệm đã không còn xa lạ đối với mỗi người dân. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn chưa hiểu rõ như thế nào thì coi là bị can và hoạt động khởi tố bị can là gì? Trong bài viết này, Luật Vì Chân Lý Themis sẽ phân tích các quy định của pháp luật hiện hành để trả lời cho bạn câu hỏi Bị can là gì? Khởi tố bị can là gì?
Bị can là gì?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 60 BLTTHS 2015, bị can là người hoặc pháp nhân bị khởi tố về hình sự. Quyền và nghĩa vụ của bị can là pháp nhân được thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật của pháp nhân.
Quyền của bị can
- Được biết lý do mình bị khởi tố;
- Được thông báo, giải thích về quyền và nghĩa vụ của mình;
- Nhận các quyết định tố tụng trong các giai đoạn tố tụng, bản cáo trạng…;
- Trình bày lời khai, ý kiến, không buộc phải đưa ra lời khai chống lại chính mình hoặc buộc phải nhận mình có tội;
- Đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, yêu cầu;
- Trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan và yêu cầu người có thẩm quyền tiến hành tố tụng kiểm tra, đánh giá;
- Đề nghị giám định, định giá tài sản; đề nghị thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật;
- Tự bào chữa, nhờ người bào chữa;
- Đọc, ghi chép bản sao tài liệu hoặc tài liệu được số hóa liên quan đến việc buộc tội, gỡ tội hoặc bản sao tài liệu khác liên quan đến việc bào chữa kể từ khi kết thúc điều tra khi có yêu cầu;
- Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.
Nghĩa vụ của bị can
- Có mặt theo giấy triệu tập của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng. Trường hợp vắng mặt không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan thì có thể bị áp giải, nếu bỏ trốn thì bị truy nã;
- Chấp hành quyết định, yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.
Khởi tố bị can là gì?
Khởi tố bị can là việc quyết định bằng văn bản của các Cơ quan điều tra có thẩm quyền đối với một người hoặc pháp nhân khi có đủ căn cứ xác định người hoặc pháp nhân đó đã thực hiện hành vi phạm tội. Quyết định này là cơ sở pháp lý để áp dụng các biện pháp ngăn chặn cần thiết và tiến hành các biện pháp điều tra đối với người hoặc pháp nhân phạm tội.
Thẩm quyền khởi tố bị can
Theo quy định tại khoản 1 Điều 179 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), Cơ quan điều tra sẽ ra quyết định khởi tố bị can khi có đủ căn cứ xác định 1 người hoặc pháp nhân đã thực hiện hành vi mà BLHS quy định là tội phạm.
Trong thời hạn 24h kể từ khi ra quyết định khởi tố bị can, Cơ quan điều tra phải gửi Quyết định này kèm theo tài liệu liên quan đến việc khởi tố bị can cho VKS cùng cấp để xét phê chuẩn. VKS phải ra quyết định hoặc yêu cầu bổ sung chứng cứ, tài liệu trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được quyết định khởi tố bị can của Cơ quan điều tra.
Ngoài Cơ quan điều tra, VKS cũng có quyền trực tiếp ra quyết định khởi tố bị can trong trường hợp:
- Phát hiện hành vi phạm tội chưa bị khởi tố, đã yêu cầu Cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố bị can nhưng Cơ quan điều tra không thực hiện;
- Sau khi nhận hồ sơ và kết luận, VKS phát hiện có người khác đã thực hiện hành vi mà BLHS quy định là tội phạm trong vụ án mà người này chưa bị khởi tố.
Trong 1 số trường hợp nhất định, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành 1 số hoạt động điều tra của Bộ đội biên phòng, Hải quan, Kiểm lâm, lực lượng Cảnh sát biển, Kiểm ngư và cơ quan khác của Công an nhân dân, Quân đội nhân dân… cũng có thẩm quyền ra quyết định khởi tố bị can. Cụ thể:
Khi phát hiện hành vi có dấu hiệu tội phạm trong lĩnh vực và địa bàn quản lý của mình thì các cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành 1 số hoạt động điều tra được ra quyết định khởi tố bị can đối với tội phạm ít nghiêm trọng trong trường hợp phạm tội quả tang, chứng cứ và lý lịch của người phạm tội rõ ràng.
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của Luật Vì Chân Lý Themis gửi tới quý khách hàng. Mong rằng nội dung trên sẽ giúp ích được cho quý khách hàng. Nếu quý khách hàng còn vướng mắc cần giải đáp vui lòng liên hệ cho Luật Vì Chân Lý Themis theo thông tin dưới đây.
Quý khách hàng có nhu cầu sử dụng dịch vụ vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi:
CÔNG TY LUẬT VÌ CHÂN LÝ THEMIS
Điện thoại yêu cầu dịch vụ hoặc tư vấn luật: 0988 265 333/1900 6196
Tư vấn miễn phí qua:
FB: https://www.facebook.com/luatsuthanhdat85
hoặc zalo 03 2518 2518 hoặc mail: vichanlylawfirm@gmail.com
📌Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatvichanly
📌Youtube: https://www.youtube.com/@Vichanlythemis
Tham gia cộng đồng hơn 60.000 người của chúng tôi:
📌 https://www.facebook.com/groups/congdongluatsudatdai.