BỊ CÁO TRONG VỤ ÁN HÌNH CÓ ĐƯỢC VẮNG MẶT TRONG PHIÊN TÒA XÉT XỬ KHÔNG?

Sự có mặt của bị cáo trong phiên tòa là vô cùng quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến các nguyên tắc xét xử của Tòa án, đặc biệt là trong 1 vụ án hình sự. Một trong những nghĩa vụ của bị cáo được quy định trong Bộ luật Tố tụng hình sự là phải có mặt tại phiên tòa theo giấy triệu tập của Tòa án. Vậy, có trường hợp ngoại lệ nào không? Nếu vì lý do khách quan, bị cáo trong vụ án hình sự có được vắng mặt trong phiên tòa xét xử vụ án của mình không? Làm cách nào để bị cáo được vắng mặt trong phiên tòa xét xử? Câu trả lời chi tiết nằm trong bài viết dưới đây!!!

Khái niệm bị cáo

Khoản 1 Điều 61 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2021) (sau đây gọi tắt là BLTTHS) đã đưa ra định nghĩa về bị cáo như sau:

“Điều 61. Bị cáo

1. Bị cáo là người hoặc pháp nhân đã bị Tòa án quyết định đưa ra xét xử. Quyền và nghĩa vụ của bị cáo là pháp nhân được thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật của pháp luật theo quy định của Bộ luật này.”

Lưu ý, người phạm tội chỉ được gọi là bị cáo kể từ khi có quyết định của Tòa án đưa bị can là người đó ra xét xử. Nếu hồ sơ vụ án cùng bản cáo trạng quyết định truy tố đã được gửi cho Tòa án nhưng Tòa chưa có quyết định đưa vụ án ra xét xử thì người đó vẫn chỉ gọi là bị can.

Sự có mặt của bị cáo tại phiên tòa trong vụ án hình sự

Sự có mặt của bị cáo tại phiên tòa xét xử vụ án hình sự cũng được quy định tại Điều 290 BLTTHS như sau:

“Điều 290. Sự có mặt của bị cáo tại phiên tòa

1. Bị cáo phải có mặt tại phiên tòa theo giấy triệu tập của Tòa án trong suốt thời gian xét xử vụ án; nếu vắng mặt không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan thì bị áp giải; nếu bị cáo vắng mặt vì lý do bất khả kháng hoặc do trở ngại khách quan thì phải hoãn phiên tòa.

Nếu bị cáo bị bệnh tâm thần hoặc bị bệnh hiểm nghèo thì Hội đồng xét xử tạm đình chỉ vụ án cho đến khi bị cáo khỏi bệnh.

Nếu bị cáo trốn thì Hội đồng xét xử tạm định chỉ vụ án và yêu cầu Cơ quan điều tra truy nã bị cáo.”

Như vậy, việc có mặt tại phiên tòa xét xử trong vụ án hình sự là một trong những quyền và nghĩa vụ của bị cáo, được Pháp luật bảo vệ và tạo điều kiện để thực hiện. Bởi Tòa cần phải thực hiện nguyên tắc xét xử trực tiếp để đảm bảo tính khách quan và tạo điều kiện thuận lợi cho bị cáo thực hiện quyền bào chữa tại phiên tòa. Các trường hợp không có lý do chính đáng và trở ngại không khách quan thì bị cáo đều bị Tòa án áp dụng các biện pháp mang tính cưỡng chế để thực hiện việc có mặt tại phiên tòa.

Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp Tòa án xét xử vắng mặt bị cáo trong vụ án hình sự. Những trường hợp này đã được quy định chi tiết trong BLTTHS.

Bị cáo có được vắng mặt trong phiên tòa xét xử vụ án hình sự không?

Các trường hợp này được quy định tại khoản 2 Điều 290 BLTTHS như sau:

“Điều 290. Sự có mặt của bị cáo tại phiên tòa

2. Tòa án chỉ có thể xét xử vắng mặt bị cáo trong các trường hợp:

a) Bị cáo trốn và việc truy nã không có kết quả;

b) Bị cáo đang ở nước ngoài và không thể triệu tập đến phiên tòa;

c) Bị cáo đề nghị xét xử vắng mặt và được Hội đồng xét xử chấp nhận;

d) Nếu sự vắng mặt của bị cáo không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan và sự vắng mặt của bị cáo không gây trở ngại cho việc xét xử.”

Trong trường hợp “Bị cáo đề nghị xét xử vắng mặt và được Hội đồng xét xử chấp nhận”, bị cáo cần làm đơn đề nghị và có sự xác nhận hợp pháp. Luật Vì Chân Lý THEMIS đã xây dựng mẫu đơn đề nghị xét xử vắng mặt này kèm theo hướng dẫn chi tiết TẠI ĐÂY.

Tuy nhiên, sự vắng mặt của bị cáo phải không gây trở ngại cho việc xét xử, nếu sự vắng mặt này làm ảnh hưởng, gây khó khăn cho Tòa án trong việc xét xử thì Hội đồng xét xử có quyền không chấp nhận đơn đề nghị. Hoặc Tòa án có quyền ra lệnh áp giải, bắt tạm giam bị cáo để đảm bảo cho việc xét xử của phiên tòa đúng theo Pháp luật quy định.

Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của Luật Vì Chân Lý Themis gửi tới quý khách hàng. Mong rằng nội dung trên sẽ giúp ích được cho quý khách hàng. Nếu quý khách hàng còn vướng mắc cần giải đáp vui lòng liên hệ cho Luật Vì Chân Lý Themis theo thông tin dưới đây.

Quý khách hàng có nhu cầu sử dụng dịch vụ vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi:

📌 https://www.facebook.com/groups/congdongluatsudatdai