Có hai hình thức hưởng di sản thừa kế là theo di chúc và theo pháp luật. Nếu người để lại di sản lập di chúc thì di chúc chỉ có hiệu lực từ thời điểm cá nhân để lại di sản thừa kế chết đi. Do đó, mặc dù nhiều người có thể biết về nội dung của di chúc, nhưng vì họ không được hưởng quyền lợi, họ có thể giấu kín thông tin này?
1. Trường hợp nào che giấu di chúc không được hưởng di sản
Di chúc là hình thức thể hiện ý chí muốn chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi người để lại di chúc chết (căn cứ Điều 624 Bộ luật Dân sự năm 2015).
Do đó, chỉ những người có tên trong di chúc mới được hưởng di sản thừa kế trừ các đối tượng tại Điều 644 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 dưới đây:
- Con chưa thành niên.
- Cha, mẹ
- Vợ, chồng
- Con thành niên mà không có khả năng lao động.
Các cá nhân này vẫn được hưởng phần thừa kế tương đương với 2/3 của một suất thừa kế nếu tài sản được phân chia theo quy định pháp luật, dù họ không được đề cập trong di chúc hoặc được đề cập nhưng phần thừa kế của họ ít hơn 2/3 tổng giá trị.
Đồng thời, di chúc chỉ có hiệu lực từ thời điểm mở di sản kế - tức là từ thời điểm cá nhân để lại tài sản thừa kế mất đi. Do đó, mặc dù nhiều người có thể biết về nội dung của di chúc, nhưng vì họ không được hưởng quyền lợi, họ có thể giấu kín thông tin này.
Và căn cứ điểm d khoản 1 Điều 621 Bộ luật Dân sự năm 2015: "Người có hành vi che giấu di chúc sẽ không được quyền hưởng di sản nếu mục đích che giấu nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản"
Như vậy, chỉ trong trường hợp người che giấu di chúc để hưởng di sản (dù là một phần hoặc toàn bộ di sản) mà không theo mong muốn của người để lại di chúc thì sẽ không được hưởng di sản theo di chúc trừ trường hợp tại khoản 2 Điều 621 Bộ luật Dân sự năm 2015:
“Những người quy định tại khoản 1 Điều này vẫn được hưởng di sản, nếu người để lại di sản đã biết hành vi của những người đó, nhưng vẫn cho họ hưởng di sản theo di chúc.”
2. Che dấu di chúc có bị xử phạt không?
Hiện nay, pháp luật chưa có quy định cụ thể về việc xử phạt đối với hành vi che giấu di chúc.
Tuy nhiên, dựa trên quy định của Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ – CP, người nào thực hiện thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản của người khác mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ bị xử phạt tiền từ 02 – 03 triệu đồng.
Để bị xử phạt theo quy định này, hành vi phải thoả mãn hai điều kiện chính:
- Phải có thủ đoạn gian dối.
- Phải có mục đích chiếm đoạt tài sản của người khác.
Xét thấy, việc che giấu di chúc có thể được xem là một trong những hành vi dùng thủ đoạn gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản của người để lại di chúc, đặc biệt khi không tuân theo ý muốn của họ. Do đó, hành vi này có thể bị xem xét xử phạt hành chính với mức phạt tiền từ 02 – 03 triệu đồng.
Ngoài ra, việc xác định có bị kết án hay không phụ thuộc vào mục đích của việc giấu di chúc. Trong trường hợp người giấu di chúc làm điều này với mục đích lừa đảo để chiếm đoạt tài sản của người được hưởng thừa kế, họ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 174 của Bộ luật Hình sự, về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Phạt tù trong trường hợp này có thể biến đổi từ 06 tháng đến 03 năm hoặc cải tạo không giam giữ đến 03 năm, tù chung thân là mức cao nhất tùy thuộc vào tính chất và mức độ của hành vi phạm tội.
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của Luật Vì Chân Lý Themis gửi tới quý khách hàng. Mong rằng nội dung trên sẽ giúp ích được cho quý khách hàng. Nếu quý khách hàng còn vướng mắc cần giải đáp vui lòng liên hệ cho Luật Vì Chân Lý Themis theo thông tin dưới đây.
-LN-
MỌI THẮC MẮC KHÁCH HÀNG VUI LÒNG LIÊN HỆ TỚI
HOTLINE: 03.2518.2518
FB: LUATSUTHANHDAT
ZALO: 03.2518.2518
TRỤ SỞ: PHÒNG 1936, TÒA HH4C, KHU ĐÔ THỊ LINH ĐÀM, NGUYỄN HỮU THỌ, HOÀNG MAI, HÀ NỘI.