Gây rối trật tự công cộng những năm gần đây là một trong những tội phạm phổ biến do tình hình các đối tượng kém hiểu biết pháp luật thực hiện những hành vi lệch chuẩn, ảnh hưởng tới an ninh trật tự xã hội.
Tiêu biểu gần đây là vụ việc nhóm người khiêng quan tài trước chợ Bến Thành xảy ra hồi tháng 3/2025. Ngày 1-3-2025, trên tài khoản TikTok "neverGG" đăng tải video 4 người quần áo đen - chữ đỏ khiêng quan tài màu đen, nền chữ trắng "neverGG", "DIE EVERYDAY" diễu phố trước khu vực cửa Nam, chợ Bến Thành, thu hút nhiều người quan tâm và dư luận tiêu cực trên không gian mạng. Quá trình điều tra xác định, đầu năm 2024, Hồ Ngọc Tuấn tạo tài khoản TikTok "Never GG" với mục đích bán quần áo online. Để shop được nhiều người biết và bán được nhiều sản phẩm, Tuấn nảy sinh ý định quay clip 4 người mặc áo do Tuấn thiết kế khiêng quan tài diễu phố, rồi đăng trên TikTok "never GG" để quảng cáo.
Tính đến 4 giờ 00 phút ngày 3-3-2025, bài đăng trên của Tuấn được 8.185 lượt thích, 925 lượt bình luận, 366 lượt lưu video, 4.127 lượt chia sẻ.
Theo văn bản của UBND phường Bến Thành, tài khoản TikTok "never GG" đăng tải video trên đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến mỹ quan đô thị, an ninh trật tự, an toàn xã hội tại địa phương… Thông tin lan truyền trên mạng xã hội, báo chí đăng tin đã ảnh hưởng nghiêm trọng tình hình an ninh trật tự trên địa bàn. Khu vực các bị can khiêng quan tài là đường Huyền Trân Công Chúa và trước khu vực chợ Bến Thành, đều là các khu vực công cộng, nhiều người dân đi qua. Cảnh khiêng quan tài dưới lòng đường Lê Lai, có nhiều du khách nước ngoài chứng kiến đã gây phản cảm, hoang mang dư luận. Clip đăng trên TikTok đã thu hút nhiều người xem và bình luận tiêu cực…
Viện Kiểm sát nhân dân TP Hồ Chí Minh sau đó đã truy tố Hồ Ngọc Tuấn cùng các đồng phạm cùng về tội gây rối trật tự công cộng, theo điểm a khoản 2 Điều 318 BLHS.
Như vậy, chỉ một hành động nhất thời, với mục đích tăng lượt tương tác để bán hàng mà nhóm đối tượng đã vướng vào vòng lao lý, có nguy cơ phải chịu trách nhiệm hình sự.
Bài viết sau đây sẽ giúp người đọc hiểu rõ hơn về quy định Tội Gây rối trật tự công cộng quy định tại Điều 318 Bộ Luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
Điều 318. Tội gây rối trật tự công cộng
1. Người nào gây rối trật tự công cộng gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Có tổ chức;
b) Dùng vũ khí, hung khí hoặc có hành vi phá phách;
c) Gây cản trở giao thông nghiêm trọng hoặc gây đình trệ hoạt động công cộng;
d) Xúi giục người khác gây rối;
đ) Hành hung người can thiệp bảo vệ trật tự công cộng;
e) Tái phạm nguy hiểm.
Theo từ điển Tiếng Việt, “Nơi công cộng là thuộc về mọi người hoặc phục vụ chung cho mọi người trong xã hội. Khu vực công công bao gồm công viên, khu vui chơi giải trí, khu nghỉ mát khu du lịch, chợ, siêu thị, khu thương mại, bến xe, nhà ga, bến tàu, bến cảng nơi làm việc, trường học, bệnh viện, các khu di tích lịch sử, đền thờ…” Theo đó có thể hiểu, an toàn công cộng là trạng thái yên ổn, không có sự nguy hại đối với mọi người xung quanh hoặc an toàn xã hội đổi với mọi người.
Trật tự là sự sắp xếp theo một thứ tự, một quy tắc nhất định. Theo từ điển Luật học, ‘Trật tự công cộng là trạng thái ổn định có tổ chức, có kỷ luật ở nơi công công. Những nơi phục vụ lợi ích công cộng như đường phố, quảng trường công viên, bệnh viện, nhà hát, rạp chiếu bóng được tổ chức sắp xếp ngăn nắp, các quy ước chung được mọi người tôn trọng thực hiện nghiêm chỉnh quy tắc bắt buộc phải tuân theo để bảo vệ lợi ích chung của xã hội, thể hiện toàn bộ yêu cầu cơ bản của xã hội về các mặt chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội"
Theo từ điển pháp luật hình sự, "Gây rối trật tự công cộng là hành vi vi phạm quy tắc xử sự được đặt ra cho mỗi công dân ở nơi công cộng xâm phạm tình trạng ổn định của sinh hoạt chung xã hội. Hành vi gây rối trật tự công cộng là các hành vi xâm phạm đến quyền con người và lợi ích hợp pháp của họ và diễn ra tại nơi công cộng. Hành vi gây rối trật tự công cộng được biểu hiện dưới dạng cử chỉ, lời nói, hành động và thực hiện dưới những phương thức khác nhau như tập trung đông người ở nơi công cộng, đập phá công trình nơi công cộng, đập phá các tài sản trong các quán ăn, quán giải khát có đông người”
Từ phân tích các nội dung trên, có thể hiểu “Tội gây rối trật tự công cộng là hành vi nguy hiểm cho xã hội, do người có năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự thực hiện một cách cổ ý, xâm phạm các quy định của Nhà nước về trật tự công công gây ra những thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, của xã hội, xâm phạm đến hoạt động bình thường ở những nơi công cộng".
Về khách thể của tội phạm:
Các tội xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng xâm phạm đến các quy định của Nhà nước về an toàn, trật tự trong các lĩnh vực của đời sống xã hội, đến hoạt động bình thường ở những nơi công cộng trong nhiều trường hợp còn kéo theo hành vi gây ra những thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, thiệt hại nghiêm trọng về tài sản của người khác. Tội gây rối trật tự công cộng trực tiếp xâm phạm đến trật tự, an toàn ở nơi công cộng, vi phạm quy tắc, nếp sống văn minh, cản trở hoạt động lành mạnh, bình thường của những người khác ở nơi công cộng.
Ở vụ việc trên, hành vi của các bị can có thể đã xâm phạm tới trật tự ở khu vực, ảnh hưởng tới giao thông đi lại, không tôn trọng thuần phong mỹ tục của người Việt, đồng thời khiến dư luận ở khu vực và trên các nền tảng mạng xã hội hoang mang, phẫn nộ.
Về mặt khách quan của tội phạm:
Hành vi để cấu thành nên tội phạm này thường rất đa dạng, nhiều hình thức khác nhau. Thực tiễn có thể thấy đó có thể là những hành vi gồm hành động bằng lời nói (chửi bới, hò hét…), hành động ném đá, ném chất bẩn, phá hoại của công,.. hay tới những hành vi mang tính nguy hiểm hơn như rượt đuổi nhau, đánh nhau, dùng hung khí,…
Tuy nhiên, để cấu thành tội phạm, các hành vi này phải được thực hiện ở khu vực công cộng như chửi bới, đánh nhau, rượt đuổi nhau ở ngoài đường phố…
Ở vụ việc trên, các bị can đã thực hiện hành vi như sau: Tuấn đưa 5 áo khoác có mẫu thiết kế cần quảng cáo để cho những người khiêng quan tài mặc vào rồi khiêng quan tài để chụp ảnh, khiêng quan tài đi bộ dưới lòng đường Huyền Trân Công Chúa hướng ngược chiều ra đường Nguyễn Thị Minh Khai rồi khiêng về lại trước studio để quay clip với quang đường khoảng 200 mét. Sau đó các đối tượng đưa quan tài trở lại trước chợ Bến Thành để quay lại. Tuấn gọi Thẩm trở lại khu vực chợ Bến Thành để tiếp tục khiêng quan tài cho Tuấn quay clip và hứa trả thêm tiền công. 1 tiếng sau các đối tượng quay lại trước giao lộ Lê Lai - Phạm Hồng Thái - Trương Định, sau đó hướng về trước cửa Nam chợ Bến Thành, rồi quay lại trước cửa Nam chợ Bến Thành ra đường Lê Lai hướng về tới giao lộ Lê Lai - Phan Chu Trinh.
Các hành vi trên đều có dấu hiệu của hành vi gây rối trật tự công cộng và được thực hiện chủ yếu dưới lòng đường công cộng.
Về chủ thể của tội phạm:
Căn cứ Điều 12 Bộ luật hình sự về tuổi chịu trách nhiệm hình sự
1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác.
2. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này.
Như vậy Chủ thể của tội phạm quy định tại Điều 318 BLHS này là người từ đủ 16 tuổi trở lên, có đủ năng lực trách nhiệm hình sự.
Ở vụ việc này, các đối tượng đều là người trên 18 tuổi, có đủ nhận thức, làm chủ hành vi khi thực hiện hành vi trên.
Về mặt chủ quan của tội phạm:
Tội gây rối trật tự công cộng được thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp. Động cơ ở tội này thường là để thể hiện bản thân, ra oai với người khác,… với mục đích phạm tội gây chú ý, gây mất trật tự an ninh hoặc đối khi không thể hiện mục đích rõ ràng như việc mâu thuẫn, gây gổ đánh nhau chỉ nhằm mục đích thỏa mãn sự nóng giận, cái tôi của bản thân nhưng vô tình gây mất trật tự, an ninh khu vực.
Ở vụ việc này, các bị can biết và phải biết hành vi của mình dù chỉ nhằm mục đích câu tương tác nhưng sẽ gây chú ý, mất trật tự tại khu vực và có thể gây tranh cãi, dư luận xấu, trái chiều về vấn đề này nhưng vẫn thực hiện.
Như vậy, từ vụ việc trên, có thể thấy trong một số trường hợp, mục đích ban đầu đôi khi chỉ là suy nghĩ đơn giản muốn tạo tương tác nhằm mục đích bán hàng nhưng cả hành vi và hậu quả đã gây ảnh hưởng tới an ninh trật tự, an toàn xã hội, gây rối trật tự công cộng. Bên cạnh đó, hiện nay thực tế vẫn còn rất nhiều các trường hợp một số thanh thiếu niên tụ tập gây gổ, đánh nhau, đôi khi còn mang hung khí bên người, ban đầu chỉ là những suy nghĩ chưa trưởng thành nhưng dẫn đến việc có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự tội Gây rối trật tự công cộng, thậm chí còn có thể phạm tôi Cố ý gây thương tích, Giết người. Vì vậy, mỗi cá nhân cần nghiêm túc nhìn nhận, suy nghĩ kĩ càng trước khi hành động, quan trọng cần sự quan tâm, giáo dục của gia đình, nhà trường, đặc biệt với những bạn trẻ vị thành niên vì là những đối tượng dễ tổn thương, suy nghĩ lại chưa đủ chín chắn.
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của Luật Vì Chân Lý Themis gửi tới quý khách hàng. Mong rằng nội dung trên sẽ giúp ích được cho quý khách hàng. Nếu quý khách hàng còn vướng mắc cần giải đáp vui lòng liên hệ cho Luật Vì Chân Lý Themis theo thông tin dưới đây.
-ĐH-
MỌI THẮC MẮC KHÁCH HÀNG VUI LÒNG LIÊN HỆ TỚI
HOTLINE: 19006196
FB: LUATSUTHANHDAT
ZALO: 03.2518.2518
CS1: PHÒNG 201, SỐ 170 TRẦN DUY HƯNG, P.TRUNG HOÀ, Q.CẦU GIẤY, TP HÀ NỘI
CS2: PHÒNG 1936, TÒA HH4C, KĐT LINH ĐÀM, NGUYỄN HỮU THỌ, HOÀNG MAI, HÀ NỘI