Di chúc là một văn bản pháp lý quan trọng để xác định quyền sở hữu và phân chia tài sản của người chết. Tuy nhiên, trong thực tế, không phải mọi di chúc đều hợp pháp. Khi di chúc không hợp pháp, vấn đề phân chia tài sản trở nên phức tạp và có thể dẫn đến tranh chấp giữa các thành viên trong gia đình hoặc những người thừa kế.
Thế nào được coi là di chúc không hợp pháp?
Theo Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về di chúc hợp pháp thì di chúc chỉ hợp pháp khi đáp ứng 2 điều kiện: Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc, không bị lừa dối, đe dọa hay cưỡng ép và nội dung di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội, hình thức di chúc không trái quy định pháp luật.
Ngoài ra còn có các quy định khác như:
- Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
- Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.
- Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện nêu trên.
- Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và họ ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ.
Trường hợp di chúc không đảm bảo những điều kiện, yêu cầu trên thì được coi là di chúc không hợp pháp.
Chia di sản thừa kế trong trường hợp di chúc không hợp pháp
Theo Điểm b, Khoản 1, Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về những trường hợp thừa kế theo pháp luật như sau:
“1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:
… b) Di chúc không hợp pháp;”
Theo đó, di chúc không hợp pháp thì di sản thừa kế được chia theo pháp luật, nếu di chúc có một vần không hợp pháp thì chỉ phần không hợp pháp đó chia theo pháp luật. Di sản thừa kế đó được chia theo hàng thừa kế gồm 03 hàng thừa kế được quy định tại Khoản 1, Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, cụ thể:
“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.”
Di sản thừa kế được chia theo thứ tự các hàng thừa kế như trên, những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau (khoản 2 Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015).
Khi di chúc không hợp pháp, việc phân chia tài sản sẽ được thực hiện theo quy định của pháp luật về thừa kế, và tài sản sẽ được chia cho những người thừa kế hợp pháp dựa trên thứ tự ưu tiên. Việc đảm bảo rằng di chúc được lập hợp pháp là rất quan trọng để tránh những tranh chấp về tài sản sau khi người lập di chúc qua đời.
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của Luật Vì Chân Lý Themis gửi tới quý khách hàng. Mong rằng nội dung trên sẽ giúp ích được cho quý khách hàng. Nếu quý khách hàng còn vướng mắc cần giải đáp vui lòng liên hệ cho Luật Vì Chân Lý Themis theo thông tin dưới đây.
-NQ-
MỌI THẮC MẮC KHÁCH HÀNG VUI LÒNG LIÊN HỆ TỚI
HOTLINE: 1900 6196
FB: LUATSUTHANHDAT
ZALO: 03.2518.2518
CS 1: PHÒNG 201, SỐ 170 TRẦN DUY HƯNG, TRUNG HOÀ, CẦU GIẤY, HÀ NỘI
CS 2: PHÒNG 1936, HH4C LINH ĐƯỜNG, KĐT LINH ĐÀM, HOÀNG MAI, HÀ NỘI