QUY ĐỊNH VỀ HÀNG GIẢ, HÀNG KÉM CHẤT LƯỢNG

a) Hàng giả

Khái niệm hàng giả: Theo quy định tại khoản 7 Điều 3, Nghị định 98/2020/NĐ-CP, hàng giả bao gồm:

+ Hàng giả về giá trị sử dụng, công dụng;

+ Hàng giả mạo nhãn hàng hóa, bao bì hàng hóa;

+ Hàng giả mạo xuất xứ, nguồn gốc;

+ Hàng giả mạo về sở hữu trí tuệ (nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý…).

Hàng kém chất lượng: Là hàng hóa không đáp ứng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, không phù hợp với công bố chất lượng, gây ảnh hưởng đến sức khỏe, tài sản, môi trường… (quy định tại Điều 8 Luật chất lượng, sản phẩm hàng hoá, số 05/2007/QH12).

2. Mức phạt hành chính đối với hàng giả, hàng kém chất lượng

a) Hàng giả

- Buôn bán hàng giả về giá trị sử dụng, công dụng (Căn cứ vào Điều 9 Nghị định 98/2020/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 17/2022/NĐ-CP)), mức phạt tiền đối với cá nhân như sau:

+ Từ 1.000.000 đồng đến 70.000.000 đồng tùy theo giá trị hàng giả hoặc số lợi bất hợp pháp.

+ Nếu là hàng nhập khẩu hoặc là thực phẩm, thuốc, mỹ phẩm, thiết bị y tế… thì mức phạt gấp đôi (tức tối đa 140.000.000 đồng đối với cá nhân, 280.000.000 đồng đối với tổ chức).

+ Ngoài ra, còn có thể bị tịch thu tang vật, tước giấy phép, buộc tiêu hủy, buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp.

-Sản xuất hàng giả về giá trị sử dụng, công dụng: Căn cứ vào Điều 10 Nghị định 98/2020/NĐ-CP, mức phạt tiền đối với cá nhân từ 5.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng tùy theo giá trị hàng giả hoặc số lợi bất hợp pháp; nếu là thực phẩm, thuốc, mỹ phẩm, thiết bị y tế… thì mức phạt gấp đôi (tối đa 200.000.000 đồng đối với cá nhân, 400.000.000 đồng đối với tổ chức).

-Buôn bán/sản xuất hàng giả mạo nhãn hàng hóa, bao bì hàng hóa: Căn cứ vào Điều 11, Điều 12 Nghị định 98/2020/NĐ-CP, mức phạt tiền tối đa đối với cá nhân là 50.000.000 đồng (buôn bán) và 50.000.000 đồng (sản xuất); nếu là thực phẩm, thuốc, mỹ phẩm, thiết bị y tế… thì mức phạt gấp đôi.

Lưu ý về mức phạt đối với tổ chức:
Căn cứ vào khoản 4 Điều 4 Nghị định 17/2022/NĐ-CP, mức phạt tiền đối với tổ chức gấp 2 lần mức phạt đối với cá nhân.

b) Hàng kém chất lượng

-Buôn bán, sản xuất hàng kém chất lượng (Căn cứ vào Điều 22 Nghị định 115/2018/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 12 Điều 1 Nghị định 124/2021/NĐ-CP) quy định:

+ Phạt tiền từ 01 lần đến 05 lần tổng giá trị sản phẩm thực phẩm vi phạm đã tiêu thụ, tùy theo mức độ vi phạm.

+ Ngoài ra, còn có thể bị buộc thu hồi, tiêu hủy, thay đổi mục đích sử dụng, tước giấy phép, đình chỉ hoạt động…

3. Mức phạt hình sự đối với hàng giả, hàng kém chất lượng

a) Hàng giả (Căn cứ vào Điều 192, Điều 193, Điều 194, Điều 195 Bộ luật Hình sự, số 100/2015/QH13 được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 12/2017/QH14) quy định:

Đối với cá nhân:

+ Tùy theo tính chất, mức độ, hậu quả, cá nhân sản xuất, buôn bán hàng giả có thể bị phạt tù từ 01 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình (đối với hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh).

+ Mức phạt cao nhất: Tù chung thân hoặc tử hình (đối với hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh).

Đối với pháp nhân thương mại:

+ Phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 18.000.000.000 đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn, đình chỉ hoạt động vĩnh viễn.

+ Mức phạt cao nhất: Phạt tiền đến 18 tỷ đồng hoặc đình chỉ hoạt động vĩnh viễn.

b) Hàng kém chất lượng

Nếu hành vi sản xuất, buôn bán hàng kém chất lượng gây hậu quả nghiêm trọng, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về các tội như: sản xuất, buôn bán hàng giả, tội vi phạm quy định về an toàn thực phẩm, tội lừa dối khách hàng… với mức phạt tù, phạt tiền tương tự như trên.

4. Mức phạt cao nhất

+ Hành chính: Đối với tổ chức, mức phạt tiền tối đa là 400.000.000 đồng (sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm).

+ Hình sự: Đối với cá nhân, mức phạt cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình (đối với hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh); đối với pháp nhân thương mại là phạt tiền đến 18 tỷ đồng hoặc đình chỉ hoạt động vĩnh viễn.
Như vậy, hành vi sản xuất, buôn bán, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng bị xử lý rất nghiêm khắc theo quy định của pháp luật, có thể bị xử phạt hành chính với mức phạt rất cao, bị tước giấy phép, buộc tiêu hủy hàng hóa, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt tù lên đến tù chung thân hoặc tử hình, phạt tiền lên đến hàng chục tỷ đồng đối với pháp nhân thương mại.