Ly hôn là quyền nhân thân của mỗi người, theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình có hai hình thức ly hôn là: ly hôn thuận tình và ly hôn theo yêu cầu của một bên. Vậy đối với trường hợp một bên vợ hoặc chồng bị mất năng lực hành vi dân sự không thể nhận thức và làm chủ hành vi của mình thì bên còn lại có quyền được ly hôn hay không? Thủ tục giải quyết sẽ như thế nào?
Ly hôn là quyền nhân thân của mỗi người, theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình có hai hình thức ly hôn là: ly hôn thuận tình và ly hôn theo yêu cầu của một bên. Vậy đối với trường hợp một bên vợ hoặc chồng bị mất năng lực hành vi dân sự không thể nhận thức và làm chủ hành vi của mình thì bên còn lại có quyền được ly hôn hay không? Thủ tục giải quyết sẽ như thế nào?
Để giải đáp vướng mắc này, Luật Vì Chân Lý Themis xin gửi tới Quý độc giả thông tin dưới bài viết sau:
I. Quyền ly hôn của vợ khi chồng bị bệnh tâm thần
Theo khoản 1, 2 Điều 51 Luật hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định:
“Điều 51. Quyền yêu cầu giải quyết ly hôn
1. Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn
2. Cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.”
Theo đó, Vợ hoặc chồng mắc bệnh tâm thần có thể ly hôn bằng hình thức ly hôn theo yêu cầu một bên hoặc để cho cha mẹ hoặc người thân yêu cầu ly hôn, quyền được yêu cầu ly hôn cho người bị bệnh tâm thần phải thỏa mãn các điều kiện sau:
Thứ nhất, Tình trạng người bệnh đến mức không thể làm chủ được hành vi nhận thức của mình và phải phụ thuộc vào người khác. Để chứng minh điều này cần có giấy tờ, bệnh án do cơ sở y tế cung cấp trong đó có kết luận, chuẩn đoán cụ thể về tình trạng bệnh lý của người bệnh.
Thứ hai, Người bệnh phải là nạn nhân của bạo lực gia đình do vợ, chồng gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, danh dự và tinh thần sức khỏe của họ. Như vậy người yêu viết đơn ly hôn cho người bị bệnh tâm thần phải chứng minh được người bệnh là nạn nhân của bạo lực gia đình, gây ảnh hưởng hậu quả nghiêm trọng tới sức khỏe tính mạng, tinh thần của người bị bệnh.
Thứ ba, Người đứng ra viết đơn ly hôn cho người bị bệnh tâm thần là cha mẹ người thân thích của người bị bệnh. Người thân thích chính là người có quan hệ hôn nhân, nuôi dưỡng, người có cùng huyết thống về trực hệ như: cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi, ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột, anh họ, chị họ, em họ con chú, bác, cậu, cô, dì, cháu ruột gọi người bệnh là ông, bà.
II. Thủ tục ly hôn khi vợ hoặc chồng bị tâm thần
Bước 1: Yêu cầu tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự
Điều 376 Bộ Luật dân sự 2015 quy định về quyền yêu cầu tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi như sau: “Người có quyền, lợi ích liên quan, cơ quan, tổ chức hữu quan có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi theo quy định của Bộ luật dân sự”.
Hồ sơ gồm:
- Đơn yêu cầu Toà án tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự;
- Kết luận của cơ quan chuyên môn và các chứng cứ khác để chứng minh người đó bị bệnh tâm thần;
- Bản sao có chứng thực căn cước công dân của người yêu cầu;
- Giấy tờ chứng minh nơi cư trú của người bị tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự
Trong thời hạn chuẩn bị xét đơn yêu cầu, theo đề nghị của người yêu cầu, Tòa án có thể trưng cầu giám định pháp y tâm thần đối với người bị yêu cầu tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi. Khi nhận được kết luận giám định, Tòa án phải ra quyết định mở phiên họp để xét đơn yêu cầu.
Trường hợp chấp nhận đơn yêu cầu thì Tòa án ra quyết định tuyên người mất năng lực hành vi dân sự.
Bước 2: Thủ tục ly hôn
Trường hợp một bên bị tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự thì bên kia có quyền xin ly hôn. Khi đó Tòa án sẽ xác lập người giám hộ cho người mất năng lực hành vi dân sự. Nếu vợ, chồng bạn là người mất năng lực hành vi dân sự không có người giám hộ đương nhiên theo quy định thì Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi cư trú của vợ, chồng bạn có trách nhiệm cử người giám hộ hoặc đề nghị một tổ chức đảm nhận việc giám hộ.
Trong trường hợp này người giám hộ sẽ là người đại diện hợp pháp của người mất năng lực hành vi dân sự. Việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người mất năng lực hành vi dân sự tại Toà án do người đại diện hợp pháp của họ thực hiện. Tòa án sẽ tiến hành giải quyết theo thủ tục tố tụng thông thường.
Hồ sơ ly hôn nộp cho tòa án bao gồm:
- Đơn xin ly hôn (theo mẫu)
- Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn (bản chính);
- Căn cước công dân và xác nhận địa chỉ cư trú của vợ và chồng (bản sao chứng thực);
- Quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự;
- Giấy khai sinh của các con (bản sao chứng thực);
- Giấy tờ chứng minh về tài sản (bản sao chứng thực) (nếu có yêu cầu).
Sau khi thụ lý, tòa án sẽ tiến hành đưa vụ án ra xét xử mà không cần hòa giải vì một bên đương sự mất năng lực hành vi dân sự.
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của Luật Vì Chân Lý Themis gửi tới quý khách hàng. Mong rằng nội dung trên sẽ giúp ích được cho quý khách hàng. Nếu quý khách hàng còn vướng mắc cần giải đáp vui lòng liên hệ cho Luật Vì Chân Lý Themis theo thông tin dưới đây.
-ĐH-
MỌI THẮC MẮC KHÁCH HÀNG VUI LÒNG LIÊN HỆ TỚI
HOTLINE: 03.2518.2518
FB: LUATSUTHANHDAT
ZALO: 03.2518.2518
TRỤ SỞ: PHÒNG 1936, TÒA HH4C, KHU ĐÔ THỊ LINH ĐÀM, NGUYỄN HỮU THỌ, HOÀNG MAI, HÀ NỘI.